Αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας για διατροφή, φυσική δραστηριότητα και σωματικό βάρος στους εφήβους

Το σκέλος της πανελλήνιας  έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής που αφορά στη διατροφή, φυσική δραστηριότητα και σωματικό βάρος στους εφήβους δημοσιεύτηκαν πριν λίγες ημέρες. Τα κυριότερα ευρήματά της συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα:

Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώνεται πως όσο μεγαλώνουν οι έφηβοι υιοθετούν πιο ανθυγιεινούς τρόπους διατροφής. Αναλυτικότερα, από την ηλικία των 11 στην ηλικία των 13 ετών και των 15 ετών παραλείπουν συχνότερα το πρωινό τους γεύμα, περιορίζουν την εβδομαδιαία κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, αυξάνουν την κατανάλωση γλυκισμάτων ή αναψυκτικών και μειώνουν τη συχνή φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, 1 στους 5 εφήβους έχει σωματικό βάρος μεγαλύτερο του ενδεδειγμένου για την ηλικία και το φύλο του (υπέρβαρος ή παχύσαρκος), ποσοστό που εμφανίζει αυξητική τάση από την ηλικία των 11 ετών στην ηλικία των 15 ετών. Σημαντικός αριθμός ερευνών έχουν επισημάνει ότι η αύξηση του βάρους στην εφηβεία συνδέεται με τη χαμηλή ποιότητα διατροφής, την παράλειψη του πρωινού γεύματος και την περιορισμένη φυσική δραστηριότητα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα διαχρονικά ευρήματα της παρούσας έρευνας, από το 1998 έως το 2010 καταγράφεται αυξητική τάση στο ποσοστό των εφήβων με σωματικό βάρος μεγαλύτερο του ενδεδειγμένου για την ηλικία και το φύλο τους (υπέρβαροι ή παχύσαρκοι). Μια άλλη πρόσφατη έρευνα στον ελληνικό πληθυσμό ηλικίας 10-12 ετών επισημαίνει ότι το ποσοστό υπέρβαρων παιδιών το 2010 είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα. Κατά συνέπεια, αναδεικνύεται η ανάγκη για περισσότερες και συστηματικότερες παρεμβάσεις πρόληψης της παχυσαρκίας, οι οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν και τις μικρότερες ηλικίες.
Τα κορίτσια καταναλώνουν συχνότερα φρούτα και λαχανικά, ενώ παραλείπουν συχνότερα το πρωινό τους γεύμα και κάνουν φυσικές δραστηριότητες λιγότερο συχνά από τα αγόρια. Οι διαφορές αυτές μεταξύ των δύο φύλων έχουν περιγραφεί και από άλλες έρευνες. Επίσης, τα ευρήματα της παρούσας έρευνας στη χώρα μας επιβεβαιώνουν εν μέρει ανάλογα ευρήματα προηγούμενης έρευνας σε ελληνικό πληθυσμό ηλικίας 13-19 ετών από την οποία προέκυψε πως η παράλειψη του πρωινού γεύματος είναι συχνότερη στα κορίτσια, στους εφήβους μεγαλύτερων ηλικιών και στους εφήβους που καπνίζουν, ενώ η τακτική κατανάλωση πρωινού χαρακτηρίζει τους εφήβους που δεν έχουν κάνει ποτέ δίαιτα και που ασκούνται σωματικά.

Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, τα κορίτσια στην εφηβεία παραλείπουν το πρωινό γεύμα συχνότερα από τα αγόρια, με σκοπό να ελέγξουν το βάρος τους, ενώ η δυσαρέσκεια με την εικόνα του σώματος οδηγεί αρκετά από αυτά σε υπερβολικές δίαιτες ή ακόμα και σε σοβαρές διαταραχές λήψης τροφής.
Στην παρούσα έρευνα σημαντικός αριθμός κοριτσιών εκτιμούν λαθεμένα το σώματός τους ως υπέρβαρο, ενώ σύμφωνα με το δείκτη μάζας σώματος το βάρος τους είναι κανονικό ή ακόμα και χαμηλότερο από το κανονικό για την ηλικία και το φύλο τους. Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν και με μία πρόσφατη έρευνα σε ελληνικό πληθυσμό ηλικίας 13-18 ετών. Επίσης, τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας δείχνουν ότι περισσότερα κορίτσια από ό,τι αγόρια προσπαθούν να αδυνατίσουν με δίαιτα και όσο μεγαλώνουν το ποσοστό αυτό αυξάνεται σημαντικά. Με δεδομένο μάλιστα ότι στην
παρούσα έρευνα διαπιστώνεται σημαντική αύξηση διαχρονικά στον αριθμό των εφήβων που προσπαθούν να χάσουν βάρος με δίαιτα ή με άλλες μεθόδους είναι σημαντικό να σχεδιαστούν παρεμβάσεις προαγωγής υγιεινών συνηθειών διατροφής, απώλειας βάρους και πρόληψης των διατροφικών διαταραχών, κυρίως στα κορίτσια στην εφηβεία.
Τέλος, οι προληπτικές παρεμβάσεις είναι σημαντικό να εστιάζουν στο συνδυασμό σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής, στις οποίες δίνεται έμφαση στην τακτική λήψη του πρωινού γεύματος και τακτικών μικρών γευμάτων.Τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων που υλοποιούνται προς αυτό το σκοπό στο σχολείο μεγιστοποιούνται εφόσον συνοδεύονται από κατάλληλη ενημέρωση των γονιών για θέματα διατροφής.