Κίνδυνος παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη συμμόρφωση με κοινοτική οδηγία για τις απευθείας αναθέσεις δημοσίων έργων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την Ελλάδα να μεριμνήσει για την πλήρη συμμόρφωσή της με τους κανόνες της ΕΕ περί δημοσίων συμβάσεων όσον αφορά τις εξαιρέσεις στην ελληνική νομοθεσία για την προκήρυξη των δημοσίων έργων. Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της επειδή θεωρεί ότι οι εξαιρέσεις αυτές επιτρέπουν στις ελληνικές αρχές την απευθείας ανάθεση συμβάσεων για την εκτέλεση δημοσίων έργων, όπως η κατασκευή δρόμων, γεφυρών και άλλων έργων υποδομής, χωρίς διαφανή και ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών. Επί του παρόντος, οι ελληνικές αρχές μπορούν να δηλώνουν ότι τα σχέδια αυτά είναι «ειδικού χαρακτήρα» - χωρίς περαιτέρω αιτιολόγηση. Το αίτημα της Επιτροπής προς την Ελλάδα διατυπώθηκε με τη μορφή αιτιολογημένης γνώμης. Εάν η Ελλάδα δεν απαντήσει ικανοποιητικά εντός δύο μηνών, η Επιτροπή δύναται να παραπέμψει το θέμα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 Ιστορικό:

Η ελληνική νομοθεσία περί δημοσίων έργων, επιτρέπει τη χρήση διαπραγματευτικής διαδικασίας, χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, για τα έργα «ειδικού χαρακτήρα», εφόσον έχουν καταταχθεί σε αυτή την κατηγορία από την αναθέτουσα αρχή μετά από γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου. Κατά την άποψη της Επιτροπής, η διαδικασία αυτή ουσιαστικά ισοδυναμεί με απευθείας ανάθεση, χωρίς διαφανείς και ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών.

Η σχετική οδηγία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις (2004/18/ΕΚ) ορίζει αυστηρούς όρους και σενάρια για την εξαίρεση από τη γενική αρχή της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, για παράδειγμα, σε επείγουσες και απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως οι φυσικές καταστροφές. Λόγω της ευρύτητας του πεδίου εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων στο ελληνικό δίκαιο, επιτρέπεται η χρήση αυτής της κατ' εξαίρεση διαδικασίας σε πολύ περισσότερες περιπτώσεις απ’ ό,τι ορίζουν οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ελληνικές αρχές αναγνώρισαν τη μη συμμόρφωση της σχετικής εθνικής διάταξης με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.

Ωστόσο, η εν λόγω διάταξη δεν έχει ακόμη αλλάξει και βάσει του νόμου αυτού υπάρχει κίνδυνος να συνεχίζονται οι αναθέσεις χωρίς ανταγωνιστικές προκηρύξεις υποβολής προσφορών. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει το δεύτερο στάδιο της επίσημης διαδικασίας επί παραβάσει εκδίδοντας αιτιολογημένη γνώμη.